Digitalna platforma “Wake up Europe!”
100 priča o međunarodnoj solidarnosti u teškim vremenima – Poruke iz Bosne i Hercegovine 1992 – 1995
Digitalna platforma Wake up Europe je sastavljena od sto priča o međunarodnoj solidarnosti i inicijativama grupa i pojedinaca sa građanima Sarajeva i Bosne i Hercegovine u toku rata 1992-1995. Zapadne vlade su prema ratu u Bosni i Hercegovini zauzele pasivan stav, a za većinu u Evropi rat je bio samo TV događaj. Međutim, u isto vrijeme postojali su brojni građani, umjetnici, intelektualci, novinari, parlamentarci, gradovi, neformalne grupe građana i nevladinih organizacija širom Evrope koji su odlučili da neće biti samo nijemi posmatrači, i koji su često bili vrlo kritički nastrojeni prema vlastitim vladama. Bila je to heterogena mobilizacija, kombinacija humanitarnog i građanskog angažmana, često kao odgovor i u vezi sa onima u Sarajevu i BIH koji su bili uključeni u građansku, kulturnu i intelektualnu odbranu bosanskog načina života i zemlje, a koji su upućivali pozive vanjskom svijetu da ne ostane pasivan, sumiranim oko slogana “Wake up Europe!”
Izborom od 100 primjera želimo ponuditi kaleidoskop koji ilustrira različite dimenzije solidarnosti: prikazujemo primjere iz različitih zemalja, iz različitih područja djelovanja (npr. humanitarni konvoji, pomoć izbjeglicama, demonstracije, kulturne aktivnosti), različitih ciljnih grupa (npr. mladi, žene, sindikati, građanske grupe), i različitih diskursa i tema o kojima se razgovaralo, kao što je npr. sjećanje na Drugi svjetski rat ili pitanje vojne intervencije u BiH.
Digitalna platforma se naslanja na istraživanja i izložbu „Wake up Europe! Mobilizacija podrške i solidarnosti za Bosnu i Hercegovinu i njene građane tokom rata 1992-1995” koju je 2021. godine organizovao Historijski muzej Bosne i Hercegovine u Sarajevu, u saradnji sa Memory Lab, a uz podršku Francuskog instituta u Bosni i Hercegovini i Goethe instituta Bosna i Hercegovina.
Na tridesetu godišnjicu od početka opsade Sarajeva, Historijski muzej Bosne i Hercegovine kreirao je digitalnu platformu „Wake up Europe!“ sa primjerima međunarodne podrške i solidarnosti iz 1990-ih, ne samo da pruži saznanja o manje poznatoj dimenziji rata u Bosni i Hercegovini, nego i da otvori pitanje solidarnosti danas. Nadamo se da iskustva iz nedavne prošlosti mogu potaknuti razmišljanja o mogućnostima i značenju solidarnosti u aktuelnim ratnim i kriznim situacijama, pogotovo u svjetlu rata u Ukrajini.
Projekat digitalne platforme Wake up Europe je finansiran od strane “International Relief Fund for Organisations in Culture and Education 2021” Ministarstva vanjskih poslova Savezne Republike Njemačke, Goethe Instituta i drugih partnera: www.goethe.de/relieffund
Nicolas Moll, rođen 1965. godine u Briselu, doktorirao je savremenu historiju na Univerzitetu u Freiburgu (Njemačka), a od 2007. godine živi u Sarajevu. Radi kao nezavisni historičar i kao interkulturalni trener i koordinator je „Memory Lab – Trans-European Exchange Platform on History and Remembrance“ (http://www.memorylab-europe.eu). Njegovi istraživački interesi su poslijeratna društva, studije sjećanja i međunarodni pokreti solidarnosti u Evropi, s posebnim fokusom na postjugoslovenski prostor. Bio je istraživač u okviru izložbenog tima “Probudi se Evropo” i 2021. godine objavio je “Solidarnost je više od slogana – Međunarodna pomoć radnika tokom i nakon rata u Bosni i Hercegovini 1992-1995”. Trenutno priprema sveobuhvatnu studiju o evropskim dimenzijama mobilizacije solidarnosti sa Bosnom i Hercegovinom tokom rata 1992.-1995. Više informacija: http://www.nicolasmoll.eu/
Dina Memić, rođena 1984. godine, je historičarka i kustosica iz Sarajeva. Studirala je i diplomirala na Odsjeku za historiju Filozofskog fakulteta u Sarajevu. Svoju profesionalnu muzejsku karijeru započela je u Zavičajnom muzeju u Konjicu. Kasnije je bila kustos u muzeju Tunel spasa u Sarajevu gdje se bavila fenomenima opsade Sarajeva i njihovom muzealizacijom. Danas je kustos u Historijskom muzeju Bosne i Hercegovine, i svojim radom u Arhivskoj zbirci i Dokumentacionom centru doprinosi razvoju i jačanju potencijala muzeja. Njeni istraživački interesi su narativi i kultura sećanja u savremenim društvenim i muzeološkim tokovima i praksama. Autorica je stalnih i tematskih izložbi koje se bave različitim pitanjima i aspektima kulture sjećanja. Članica je kustoskog tima za izložbu “Wake up Europe” 2021. godine.
Elma Hašimbegović je historičarka i muzejska savjetnica, rođena u Sarajevu 1977. godine. Diplomirala je na Odsjeku za historiju Filozofskog fakulteta u Sarajevu, a magistrirala na Odsjeku za srednjovjekovne studije na Centralnoevropskom univerzitetu u Budimpešti. Na istom univerzitetu je završila i doktorki studij. Od 2001. godine radi u Historijskom muzeju Bosne i Hercegovine kao kustosica, učestvujući na različitim projektima i postavkama , uključujući i stalnu muzejsku postavku Opkoljeno Sarajevo (2002-2003). Od 2013. godine obavlja funkciju direktorice Historijskog muzeja BIH, razvijajući i implementirajući nove strategije i politike muzeja, aktivno promovirajući muzeja kao mjesto za istraživanje, obrazovanje i konstruktivni dijalog, i kao mjesto otvoreno za sve. Urednica je muzejskog časopisa i drugih muzejskih publikacija. Članica je kustoskog tima za izložbu “Wake up Europe” 2021. godine.